Gebelik Zehirlenmesi; Preeklampsi

Preeklampsi sadece gebelikte olan bir durum. Tanı yüksek kan basıncı, idrarda protein ve ödem ile konur. Peeeklampsiye gebelik zehirlenmesi de denir. İlk gebelikte görülme olasılığı % 2-6 arası.

Preeklampsi Riski Olan Gebeler

Preeklampsi riskini arttıran nedenler:

  • İlk gebelik
  • Daha önceki gebeliklerinde gestasyonel hipertansiyon veya preeklampsi geçirenler
  • Kız kardeşi ve annesi preeklampsi olan gebeler
  • İkiz gebelik 20 yaşından önce ve 40 yaşından sonra
  • Gebelik öncesi hipertansiyon veya böbrek hastası olan gebeler
  • Obez gebeler ( BMI 30 ve üzeri)

Preeklampsi Bulguları

Hafif Preeklapsi: Kan basıncı yükselmesi, su tutulumu (ödem), idrarda protein (proteinüri

Şiddetli Preeklampsi: Baş ağrısı, bulanık görme, parlak ışıktan rahatsız olma, yorgunluk, bulantı kusma, az miktarda idrar çıkarma, sağ üst karın boşluğunda ağrı, nefes darlığı. Bu şikayetlerde acilen doktorunuza başvurmanız gerekir.

Preeklampsi Tanısı

Her muaynede kan basıncı, ödem ve idrar kontrolü yapılır. Eğer şikayetler sonucunda preeklampsi düşünülürse böbrek fonksiyon, karaciğer fonksiyon, kanama pıhtılaşma testleri, Ultrasonda bebeğin büyümesi ve dopler ile plasental kan akışına bakılır.

Preeklampsi Tedavisi

Tedavi doğuma nekadar zaman kaldığına bağlı. Eğer beklenen doğum tarihi yakın ve bebek gelişimi yeterliyse doğum mümkün olan en kısa sürede yapılmalı.

Eğer hafif preeklampsi varsa ve beklenen doğum tarihi yakın değilse ve bebek yeterli büyüklüğe ulaşmamışsa:

  • İstirahat edilmeli ve sol tarafa yatılır
  • Daha sık muayene olunur
  • Tuz kısıtlanır
  • En az 8 bardak su tüketilir
  • Diet programı değiştirilerek daha fazla protein kapsayan besinler tüketilir.

Şiddetli preeklampsi durumlarında yüksek tansiyon ilaçla kontrol altına alınmaya çalışılarak biran önce doğum yapılır.

Preeklampsinin Anneye Etkisi

Eğer preeklampsi erken ve uygun şekilde tedavi edilmezse karaciğer yetmezliği, böbrek yetmezliği, kardiovaslüler problemler gibi çok ciddi sorunlara yol açarak annenin hayatını tehlikeye sokabilir.

Preeklampsi sonrası:

  • Eklampsi: Preeklampsinin daha şiddetli bir şekli olup annede eklampsi (sara; nöbet) gelişebilir.
  • HELP Sendromu: (Hemoliz; Karaciğer enzimlerinde yükselme; Trombosit düşüklüğü) Genellikle gebeliğin son dönemlerinde kırmızı kan hücrelerinin yıkılması, kanda pıhtılaşma ve karaciğer fonksiyonlarının bozulması ile gebede hayati tehlike oluşturan bir durum.

Preeklampsinin Bebeğe Etkisi

Preeklampside plasentadan geçen kan miktarı azalır. Eğer kan akımı azalırsa bebeğe geçen oksijen ve besin yetersiz kalır. Bunun sonucunda düşük doğum ağırlıklı bebek olur.

Eğer preeklampsi erken teşhis edilir ve tedavisi uygun yapılırsa sağlıklı bebek doğurma ihtimali yüksek olur.

Preeklampsinin Önlenmesi

Henüz preeklampsiyi önlemenin kesin bir yolu henüz bilinmiyor. Kan basıncını kontrol altına alabilmek için yapılması gerekenler:

  • Tuz kısıtlaması; çok az yada hiç tuz kullanılmamalı
  • Günde 6-8 bardak su içilmeli
  • Kızartma ve abur cubur yemekten mümkün olduğu kadar uzak durulmalı
  • Yeteri kadar dinlenilmeli
  • Düzenli egzersiz yapılmalı
  • Gün içinde birçok kez ayaklar yukarı kaldırılmalı
  • Alkolden uzak durulmalı
  • Kafeinli içecekler az tüketilmeli
  • İlaçlar zamanında ve doğru kullanılmalı.